Uitleen van een rolstoel: soorten en onderdelen

U kunt een rolstoel tijdelijk lenen bij de thuiszorgwinkel. Dit kan als u een rolstoel voor incidenteel gebruik nodig heeft. Bij langdurig gebruik van een rolstoel of bij gebruik van een rolstoel die echt op maat moet worden gemaakt, omdat de gebruiker anders niet goed verantwoord kan zitten, kunt u informatie vragen bij het WMO loket van uw gemeente. Kijk voor meer informatie over het kopen, lenen of huren van een rolstoel bij:  Hulpmiddelen huren of kopen; informatie»
Deze video laat in vogelvlucht zien wat de aandachtspunten zijn bij het gebruik van een dergelijke rolstoel. Achtereenvolgens komen aan de orde de diverse soorten uitleenrolstoelen, het maximaal toelaatbare gewicht, de rem, het hoepelwiel en zwenkwiel, de duwhandvatten, de beensteunen, het gebruik van de voetplaten, het wegzwenken van de beensteun, een rugkussen, het zitkussen, de trapdop, de antikiepsteun , rijhandschoenen, het stokkenbakje, de spanbanden in de rug, en de kuitplaten van een beensteun die horizontaal gezet kan worden.

rem

Er zit standaard een rem op de rolstoel. Deze zit  vrijwel altijd aan de zijkant en is te bedienen met een hendel. Door de hendel naar voren te duwen wordt  er een klem tegen het wiel aan gedrukt, waardoor de rolstoel  niet meer kan wegrijden. Zet altijd de rem op een rolstoel voordat u gaat opstaan !

wielen

Er is meestal een hoepelwiel, een groot wiel achter, met zwenkwielen voor. Door de grote wielen achter met hoepels kan de rolstoel goed door de gebruiker zelf in beweging gebracht worden. De zwenkwieltjes aan de voorkant maken de rolstoel wendbaar. De achterwielen kunnen massief zijn of met lucht gevuld. Luchtbanden zijn vooral voor buiten prettiger, want dan hobbelt de stoel minder.

handvatten

Bij de meeste rolstoelen zijn de handvatten standaard duwhandvatten. In sommige gevallen kan het zo zijn dat het duwhandvat in hoogte verstelbaar is. Meestal werkt dit met een draaisysteem, waardoor u het handvat, als u het systeem losdraait, kunt verstellen in hoogte.  Als  u de rolstoel rijdt,  duwt het het prettigste als de handvatten ongeveer ter hoogte staan van uw ellebogen. Uw rug moet recht kunnen blijven tijdens het lopen.

beensteunen

Aan iedere rolstoel zitten beensteunen. Aan de beensteunen zitten voetplaten. De voetplaten kunt u omhoog kantelen. Als de voetplaat omhoog is gekanteld, ziet u op iedere rolstoel een knopje en dat kunt u opzij drukken, waardoor u de beensteun ook opzij kunt zwenken (zie filmpje). Vervolgens, als de beensteun opzij gekanteld is, kunt u de beensteun omhoog tillen om hem te verwijderen.

in hoogte verstelbare beensteunen met kuitplaten

Er zijn beensteunen die u omhoog kunt zetten. Deze beensteunen hebben een kuitplaat. Dit kan handig zijn als u pijn heeft in het been of als u dikke voeten heeft of het been meer steun nodig heeft. Door de kuitplaat achter de kuit, kan het been niet zomaar van de voetplaat afschieten naar achteren. Als uw voeten van de voetplaat naar achteren eraf schuiven tijdens het rijden, kan een rolstoel met kuitplaten ook een oplossing zijn. Een andere oplossing om te voorkomen dat de benen achterwaarts eraf schuiven is een hakbakje of haklus.

 zijsteun of armleuning

De zijsteun of armleuning van de rolstoel kunt u er vrijwel altijd vanaf halen. Dat gebeurt meestal met een pinnetje dat u naar voren of omhoog moet halen. Vervolgens kunt u dan de armleuning omhoog trekken. Aan de achterkant  is de steun vaak ook eraf te halen en dan kunt u de hele steun eraf halen. Dit is handig als u de rolstoel in de auto moet leggen (anders is de rolstoel te zwaar) of als u moet overstappen naar een stoel of naar een bed en u heeft heel weinig kracht in de benen. Er zijn ook zogenaamde transferplanken die dan de overstap nog makkelijker kunnen maken.

zitkussen                                                                                             

Als u bij de thuiszorg een rolstoel leent, dan hoort er bij een rolstoel die inklapbaar is, eigenlijk altijd een kussen te zitten. Dat zit comfortabeler; anders zit u de hele dag op een slappe zitting en dat is niet goed voor uw stuit.
Er zijn verschillende kussens waar u op kunt zitten in de rolstoel. Van gewoon schuimrubber of van traag schuim. Er is ook nog een ander kussen verkrijgbaar. U legt dat met de hoge achterkant in de rolstoel en dat bevordert dat u rechtop in de stoel zit.

antidecubitus kussen

Antidecubitus betekent voorkomen van huidproblemen. Als u minder vitaal bent en veel moet zitten, kan het zijn dat de huid dit niet goed aankan. De doorbloeding van de huid van het zitvlak wordt bemoeilijkt als u continu druk heeft op deze huid. Daarom zijn er  speciale kussens ontwikkeld die het zogenaamde doorzitten kunnen voorkomen. Deze zijn er in veel verschillende soorten en maten. U kunt het zitkussen los in een stoel leggen. Deze kussens kunt u tijdelijk lenen bij de thuiszorguitleen als u problemen heeft met uw huid. Informeer ernaar bij uw huisarts, therapeut of thuiszorg.

rugkussen

Een ander kussen dat eventueel gebruikt kan worden, ook in een rolstoel, is een rugkussen. Dit rugkussen kunt u met een elastieke band om de rugleuning vastzetten. Uw rug wordt dan beter ondersteund en dan heeft u toch iets meer comfort bij het zitten.

trapdop

Door met uw voet op de trapdop te duwen, kunt u de stoel kantelen als u de stoep op moet. Ook bij het veranderen van richting is het handig om heel even druk op de trapdop te zetten met uw voet. Dan verminderd het gewicht op de voorwielen en kunnen deze makkelijker zwenken en van richting veranderen.

antikiepsteun

Een antikiepsteun voorkomt het achterover kiepen van de rolstoel. Het is een verlenging die vastzit achter aan het frame. Als er geen anti kiepsteun op de rolstoel zit kan deze makkelijk achterover kiepen. Let dus heel goed op als u en stoep of drempel oprijdt dat de stoel niet achterover gaat kantelen.  Let ook op als u de benen aan de voorkant wat hoger optilt, want dan kan de rolstoel ook kiepen. Dat kan heel erg gevaarlijk zijn en hoofdletsel veroorzaken. Vraag ernaar bij uw thuiszorgwinkel.

hoepels

De hoepels aan de zijkant van de rolstoel zijn ervoor om de rolstoel vooruit te duwen. Als je niet zo sterk bent kan dit wel erg belastend zijn voor de schouders. Probeer dan altijd als het kan ook mee te trippelen. Bij intensief gebruik van de hoepels kan dat pijn geven aan de handen. Wielrenhandschoenen zijn dan een oplossing en geven meer grip en voorkomen blaren op de handen.

stokkenbakje

Een stokkenbakje achter op de rolstoel, maakt het gemakkelijk om een kruk of stok mee te nemen.

spanbanden

Er zijn soms iets luxere stoelen in de uitleen die spanbanden in de rug hebben. Die spanbanden kunt u zo afstellen dat uw rug beter kan worden ondersteund. Vraag een fysio- of ergotherapeut om dit af te stellen (zie filmpje).